یشت

[ASUMA]

بهرام یشت

بهرام یشت چهاردهمین یشت از مجموعه یشت‌های کتاب اوستا می‌باشد که در ستایش بهرام ایزد پیروزی بوده و ۲۲ کرده و ۶۴ بند دارد.بخش‌هایی از این یشت احتمالا از بخش‌های قدیمی‌تر اوستا اتخاذ شده‌است و بخش‌هایی از آن مکرر و تکراری است.


کرده شانزدهم بند های چهل و دو و چهل و سه :

بهرام اَهوره آفریده را می ستاییم.
زَرتُشت از اَهوره مزدا پرسید :
ای اَهوره مَزدا ! ای سپندترین مینو ! ای دادار ِجهان ِاَستومند ! ای اَشَوَن !
بهرام ِاَهوره آفریده را در کجا باید نام برند و به یاری خوانند ؟
در کجا باید او را بستایند و نیایش بگزارند ؟
آنگاه اَهوره مَزدا گفت :
ای سپیتمان زرتشت !
هنگامی که دو سپاه در برابر یکدیگر ایستند و آرایش رزم گیرند؛ اما پیشروان به پیروزی ِواپسین نرسند و شکست خوردگان به شکستی سخت، دچار نشوند ...

[ASUMA]

رام یشت

رام یشت پانزدهمین یشت کتاب اوستا می‌باشد و یازده کرده و ۵۷ بند دارد.این یشت اگرچه بنام ایزد رام مسما شده اما عمدتا در توصیف وای ایزد است.رام فرشته آرامش و شادی روی مین است و وای ایزد آشوب و طوفان که لقب دیرنده خدا نیز دارد.


کرده دهم بند سی و هشتم تا چهل :

من آب و بغ را می ستایم.
من آشتی ِپیروز و پاداش - هر یک از این دو - را می ستایم.
ما این اندروای را می ستاییم.
ما این اَندَروای را به یاری می خوانیم برای این خانه، برای خانه خدای ِاین خانه و برای رادمردی که زَور نیاز کند.
ستور و گفتار، تا دشمن را یکباره شکست دهیم.
ما بهترین ایزد را می ستاییم.
دوشیزگان ِشوی ناگزیده، بر تخت زرین، بر بالش زرین، بر فرش زرین، در برابر بَرسَم ِگسترده، با دستان ِسرشار او را بستودند ...


و از وی خواستارشدند :
ای اَندَروای ِزبردست !
ما را این کامیابی ارزانی دار که شوهرانی بُرزمَند و جوان بیابیم که در همه ی روزگار ِزندگی با ما خوش رفتار باشند و فرزندانی دانا و هوشیار و خوش سخن از ما پدید آیند.


اَندَروای ِزبردست، این کامیابی را بدانان ارزانی داشت و آن دوشیزگان کامروا شدند.
اَندَروای ِاَشَوَن را می ستاییم. اَندَروای ِزبردست را می ستاییم.
ای اَندَروای !
آنچه از تو را که از آن ِسپَندمینوست می ستاییم.
اندروای ِنیرومند ِزبردست را برای فر و فروغش با نماز [ی به بانگ ِ] بلند و با زَور می ستایم.
اندروای زَبردست را با هوم ِآمیخته به شیر، با بَرسُم، با زبان ِخرد، و «منثره»، با اندیشه و گفتار و کردار [ نیک ]، با زَور و با سخن ِرسا می ستاییم.
یَنگههِ هاتَم ..

[ASUMA]

دین یشت

دین یشت شانزدهمین بخش یشت‌ها در کتاب اوستا است که دارای هفت کرده و بیست بند است و در بنام دین سروده شده است.واژه دین که در زبان عربی هم بهمین مفهوم بکار می‌رود در زبان اوستایی دو مفهوم دارد.یکی دین که بصورت دئنا عنوان می‌شده و دیگری به مفهوم وجدان.هرچند که نام این یشت در وضف دین است اما از دین نامی برده نشده و بیشتر این یشت به ستایش ایزدبانوی دانش و معرفت چیستا می‌‍پردازد.


نمونه ای از دین یشت :

کرده یکم بند های اول تا چهارم :

راست ترین دانش ِمزداآفریده ی اَشَوَن را می ستاییم که ما را به راه ِنیک رهنمون شود و به گذرگاه ِنیک بَرَد و آنچه ما را آرزوست، به ما بخشد.
دانش ِمزداآفریده را می ستاییم که زَور نیاز کننده، اَشَوَن، هنرمند، نامدار، تندکردار، تیز کُنش، رساننده به سرانجام ِنیک و بخشنده ی گشایش ِنیک - دین ِنیک ِمزدایی - است.
زرتـُشت از جای برخاست و شتابان به بیرون از خانه روان شد و دانش را چنین ستود :
ای راست ترین دانش ِمزداآفریده ی اشَوَن !
اگر تو پیش از من می روی، چشم به راه من بمان.
اگر تو از پی ِمن می آیی، به من بپیوند.


بشود که آشتی بهره ی ما شود، چنان که راه ها را پایانی خوش است؛ در کوه ها گذرگاه های ِخوب توان یافت؛
از جنگل ها آسان توان گذشت و رودهای ناوتاک را به خوشی توان پیمود.
پاداش و آوازه و نیایش و توانایی از آن ِما باد !


برای فـَرّ و فروغش، من او را - راست ترین دانش ِمزداآفریده ی اَشَوَن را - با نماز [ی به بانگ ِ] بلند و با زَور می ستایم.
راست ترین دانش ِمزداآفریده ی اَشوَن را با هَوم ِآمیخته به شیر، با بَرسَم، با زبان ِخِرَد و «مَنثـَره»،
با اندیشه و گفتار و کردار [ نیک ]، با زَور و با سخن ِرَسا می ستاییم.
یَنگهـِه هاتَم ..

[ASUMA]

ارد یشت

ارد یشت یا ارت یشت یا اشی یشت نام هفدهمین یشت در بخش یشت‌های کتاب اوستا می باشد که به نام اشی ونگوهی یا ارت، ایزدبانوی ثروت و توانگری سروده شده‌ و دارای ده کرده و ۶۲ بند است..


کرد دوم بند چهارم تا دهم :

اَشَی ِنیک، شهریار بزرگوار ِبُرزمند ِخوب ستوده را می ستاییم که چرخ‌ها [ی ِگردونه اش]، خروشان [ است ]؛ که نیرومند، پاداش بخش، درمانگر، بسیار هوشمند و تواناست.


درود بر هَوم، به مَنثَره ی وَرجاوَند و به زرتُشت ِاَشَوَن !
براستی درود به هَوم؛ زیرا همه ی مَی‌ها را خشم خونین درفش همراه است؛ اما مَی ِهوم رامش ِاَشَه در پی دارد.


ای اَشَی ِنیک ! ای اشی ِزیبا ! ای اشی ِدرخشان ! ای که با فروغ خویش شادمانی افشانی ! ای اشی ! ای آن که مردان همراه خویش را فر ِنیک بخشی !
از خانمانی که اَشی ِنیک، پای در آنها فرونهد، بوی خوش برآید و اندیشه ی سازگاری و دوستی ِدیرپای، [ بهره ی آن خانمان شود ].


ای اَشَی ِنیک !
مردانی که تو یاورشان باشی، در کشوری با خوراک‌های فراوان، فرمانروایی کنند؛ آن جا که خواربار انباشته، بوی‌های خوش برآمده، بسترها گسترده و دیگر دارایی‌های گرانبها فراهم آمده است.
براستی خوشا به [ روزگار ِ] کسی که تو یاورش باشی !
همچنین یاور من باشی ای پُردَهِش ! ای نیرومند !


ای اَشَی ِنیک !
خانه‌های کسانی که تو یاورشان باشی، خوب ساخته، دیرپای، از ستوران بهره مند و دیرزمانی استوار است.
براستی خوشا به [ روزگار ِ] کسی که تو یاورش باشی !
همچنین یاور من باشی ای پُر دَهِش ! ای نیرومند !


ای اَشَی ِنیک !
تخت‌های آنان که تو یاورشان باشی، خوش ساخت، خوب گسترده و خوش بو، با بالش‌های آراسته و پایه‌های زرین برپاست.
براستی خوشا به [ روزگار ِ] کسی که تو یاورش باشی !
همچنین یاور من باش ای پُر دَهِش ! ای نیرومند !


ا:ی اَشَی ِنیک !
زنان ِگرامی ِمردانی که تو یاورشان باشی، بر تخت‌های زیبای زرین پایه، بر بالش‌های آراسته، آرمیده و خود را با دست بند، گوشواره ی :چهارگوشه ی به نمایش آویزان و طوق ِزرنشان آراسته اند [ و چنین گویند ] :
- چه هنگام خانه خدای، به سوی ما آید ؟ چه هنگام او از ما شادمان و از تن ِما برخوردار شود ؟
براستی خوشا به [ روزگار ِ] کسی که تو یاورش باشی !
همچنین یاور من باش ای پُر دَهِش ! ای نیرومند !

[ASUMA]

اشتاد یشت

اشتاد یشت هجدهمین یشت از بخش یشت‌های کتاب اوستا می‌باشد که نه بند است و بنام ایزد اشتاد که از ایزدان زرتشتی عدالت پرور می‌باشد سروده شده‌است.این اید در زبان اوستایی ارشتات خوانده می‌شده است و اشتات تلفظ پهلوی آن است


بند سوم تا ششم :

من اَشَی ِنیک ِبزرگوار را بیافریدم که به سرای ِزیبای ِخسروانه ی من درآید.
اَشی ِبخشنده ی خوشی ِبسیار، یاور آن مردی شود که اَشَه را خشنود کند.
اشی به سرای ِزیبای ِخسروانه ی من درآید و همه ی رمه، همه ی پیروزی، همه ی خرد و همه ی فر را ارزانی دارد.
اگر اشی نیک ِبزرگوار در سرای ِزیبای ِخسروانه ی من پای فرو نهد ...


هزار اسب و هزار رمه آورد.
فرزندان کار آزموده آورد.
ستاره ی تشتر به جنبش درآید.
سراسر ِباد زبردست و سراسر ِفر ِایرانی به جنبش درآیند.


آنان ستیغ ِهمه ی کوه‌ها را بهره دهند؛ ژرفای ِهمه ی دره‌های رودها و همه ی گیاهان نودمیده ی زیبای ِسبزرنگ را توان ِرویش و بالش بخشند؛ یخ بندان درهم افسرده و اَپوش دیو را نابود کنند.

[ASUMA]

زامیادیشت

زامیاد یشت در میانِ مزدیسنان و پژوهندگان به کیان یشت و خوَرِنَ یشت هم شُهره است. برخی پژوهندگان نیز بدلیلِ اینکه زامیاد یشت، نوزدهمین یشتِ اوستاست به آن یشتِ نوزدهم هم می‌گویند.


مندرجاتِ زامیاد یشت

زامیاد یشت شاملِ پانزده کَرده(بخش) و نود و هفت بند است.
در بندهای یک تا هشتِ آن از کوهها سخن رفته و نامِ آنها برده شده است.
بندهای نه تا بیست و چهار از فرّ اهورا مزدا و امشاسپندان و ایزدان یاد شده است.
بندهای بیست و پنج و بیست و شش از فرّ هوشنگِ پیشدادی یاد شده است.
بندهای بیست و هفت تا بیست و نه از فرّ تهمورث یاد شده است.
بندهای سی تا چهل و چهار از فرّ جمشید یاد شده است.
در بندِ شصت و شش از کردهٔ نهم، به زرتشت اشاره می‌شود و گفته می‌شود که زرتشت از آنجایی که رودِ هلمند، دریاچه کیانسه را تشکیل می‌دهد برخاست.

در آغاز ِ هر [[کرده[[ (بجز کردهٔ هفتم و نهم) بندِ زیر خوانده شده و تکرار می‌شود:

فرِّ کیانیِ نیرومندِ مزدا آفریده را ما میستائیم. آن فَرّ بسیار ستودهٔ زبردست، پرهیزکار، کارگر، چُست را که برتر از سایر ِ آفریدگان است.

در کردهٔ هفتم و نهم تفاوتی میانِ بندهای آغازینِ این کرده‌ها با دیگر بخش‌ها وجود دارد و بشکلِ زیر خوانده می‌شود:

فرِّ کیانیِ نیرومندِ مزدا آفریده ی بدست نیامدنی را ما میستائیم. آن فَرّ بسیار ستودهٔ زبردست، پرهیزکار، کارگر، چُست را که برتر از سایر ِ آفریدگان است.


ذکر نام مکان‌های سیستان در زامیادیشت

زامیادیشت از زمرهٔ یشت‌های بزرگ قدیمی است که در جای جای آن زبان شاعرانه و حماسی ملاحظه می‌شود گرچه در متن آن تصحیفاتی بسیار راه یافته‌است و گاه دریافت متن را دشوار کرده‌است. این یشت با سیستان ارتباط بسیار دارد. ذکر قهرمانی‌های گرشاسب به تفصیل، بر شمردن رودها و دریاچه‌ها و کوه‌های این ناحیه و ظهور سوشیانس از آتجا دال بر صحت این نظر است. احتمالاً تدوین نهایی این یشت در سیستان بوده‌است.

بند ۹۲ زامیادیشت: «در هنگامی که استوت ارت (آخرین موعود مزدیسنا) پیک اهورامزدا، پسر ویسپ تئوروئیری از آب کیانسه بدر آید، گرز پیروزمند آزنده، گرزی که فریدون دلیر داشت، در هنگامی که ضحاک (اژدی دهاک) کشته شد.»

[ASUMA]

هوم یشت


هوم‌یشت یا یشت بیستم های ۹ تا ۱۱ از یشت‌ها در اوستاست. مندرجات این یشت راجع به گیاه و فشردن هوم و در تأثیر و فضیلت آن است. هوم یشت تنها دو بند دارد. هوم که نام ایزدی زرتشتی است نام گیاهی بسیار مقدس نزد هندوان و ایرانیان هم بوده‌است که در مناسک مذهبی از آن استفاده می‌شده‌است. ظاهرا زرتشت استفاده از شیره این گیاه را ممنوع کرده‌بوده اما بعدها توسط پیروان دین بصورتی مرموز و بسیار مقدس وارد دین گردیده است. واژه هوم در اوستا هئومه و در هندی سومه نامیده می شود.


متن هوم یشت در اوستا

هوم زرین بُرزمند را می‌ستاییم.
هوم، نوشیدنی گیتی افزای را می‌ستاییم.
هوم دوردارنده‌ی مرگ را می‌ستاییم.
ای هَوم زرین !
سرخوشی ترا بدین جا فرو خوانم. دلیری، درمان، افزایش، بالندگی، نیرومندی ِ تن و هرگونه فرزانگی را بدین جا فرو خوانم.
ترا بدین جا فروخوانم تا چونان شهریاری کامروا، درهم شکننده‌ی ستیزه و شکست دهنده‌ی دروج به میان آفریدگان درآیم.
ترا بدین جا فرو خوانم تا ستیزه‌ی همهی بدخواهان را درهم شکنم : چه دیوان و مردمان دُروَند، چه جادوان و پریان، چه ستمکاران و کَویها و کَرَپها، چه تباهکاران و ا َشموغان ِ دوپا و گرگان چارپا، چه سپاه گسترده‌ی دشمن را که به فریب تاخت آورد.


هوم زرین بُرزمند را می‌ستاییم.
هوم، نوشیدنی گیتی افزای را می‌ستاییم.
هوم دوردارنده‌ی مرگ را می‌ستاییم.
همهی هومها را میستاییم.
اینک پاداش و فَرَوَشی زرتشت سپیتمان اَشَوَن را میستاییم.
یــِنگهـِه هاتـَم ...
یَثــَه اَهووَیریو ...
هوم افزایندهی اَشَه را درود میفرستم.
اَشـِم وُهو ...
اَهمایی رَئشچَه ..

[ASUMA]

ونند یشت

ونند یشت یشت یست و یکم در بخش یشت‌های کتاب اوستا است که تنها دارای یک بند است و در ستایش ونند که ایزد و نام ستاره ای بوده است سروده شده‌است.این یشت اطلاعی از کیفیت و موقعیت ستاره یا سیاره مزبور بدست نمی‌دهد.


متن ونند یشت :

ونند، ستارهی مزدا آفریدهی اَشَوَن، رَد اشونی را میستاییم.
وَنند ِدرمان بخش و سزاوار بلند آوازگی را میستاییم؛ پایداری در برابر خـْرَفـْستــْران ِ راندنی ِزشت - آفریدگان اهریمنی را که یکسره باید راندشان.


ونند، ستارهی مزدا آفریده را درود میفرستم.
اَشـِم وُهو ..
اَهمایی رَئشچَه ..

[ASUMA]

منابع :

پایگاه های اطلاع رسانی و جمع اوری اطلاعات اریا بوم
یشت اول تا بیست و یکم
ویکی پدیای انگلیسی و فارسی
اوستا